گياه شناسي
گياه شناسي
اولين نمونه هاي گوجه سبز در کشور فرانسه از درختان آلويي که ميوه هاي سبز رنگ داشتند بدست آمدند. گوجه سبز نوع تغيير يافته اي از آلو‌هاي اروپايي مي باشد. گوجه سبز درختي خزان پذير به ارتفاع ??? الي ??? متر است که در فصل بهار شکوفه هايي به رنگ سفيد و تقريبا قبل از ظاهر شدن برگ ها توليد مي کند. بررسي دقيق از زبان کارشناسان نهالستان آلفا نهال.
ميوه گوجه سبز شکلي گرد و مدور و پوستي صاف و براق به رنگ سبز دارد که البته در اثر ماندگاري بر روي درخت و رسيدن بيش از اندازه به سبز، زرد تغيير رنگ مي دهد و گاهي در برخي از قسمت هاي هاله اي از رنگ صورتي، قرمز را نيز به شکل کم رنگ نشان مي دهد زماني که به چنين رنگي در مي آيد از نظر طعم و مزه نيز ترشي آن کمتر مي شود.
اين درختان در سن ?-? سالگي به ميوه دهي قابل قبولي مي رسند و به طور کل عمري تا حدود ?? سال دارند، اما حداکثر توليد اقتصادي و ميوه ي آنان تا حدود سن ?? سال است. براي خريد نهال از جهاد کشاورزي ميتوانيد به سايت ما مراجعه کنيد.
انواع روش کاشت درخت گوجه سبز:
بديهي است که براي باغداران آشنايي با بهترين روش کاشت گوجه سبز، اهميت فراواني دارد. پر استفاده ترين روش گسترش درخت گوجه سبز، از نحوه ي پيوند عنوان مي‌شود. براي اين منظور از درختان با کيفيت، به‌عنوان پيوندک استفاده کرده و آلوچه روي پايه‌ي مناسب پيوند زده مي‌شود. اگر خاک محل کاشت سنگين و مرطوب باشد، پايه آلو بهترين گزينه براي اين کار است و در خاک هاي قليايي و يا آهکي از پايه‌هاي دو رگه گيري بادام و شليل استفاده مي‌شود.
البته هلو نيز مي تواند گزينه ي مناسبي براي پايه اين گياه باشد. کاشت هسته (Greengages) براي به دست آوردن پايه کاربرد دارد. از اين رو رسيدن ميوه روي درخت اهميت فراواني مي‌يابد. پس از چيدن آن قسمت گوشتي جدا شده و هسته کاملاً شسته مي‌شود. پس از قرارگيري بذرها در مکاني خشک با دماي معمولي، رطوبت آن به کلي از دست مي‌رود. سرمادهي براي هسته نيز به منظور کسب توانايي جوانه‌زني در روند کاشت گوجه سبز ضروري است.
کشت با هسته
در اين روش ابتدا ميوه بايد بر روي درخت برسد. سپس هسته از ميوه جدا مي شوند تا بقاياي ميوه کاملا حذف شود. پس از آن هسته ها را در محلي خشک و خنک قرار مي دهند تا کاملا خشک شود. بعد بايد سه ماه در خاک اره در دماي 5 درجه سانتيگراد قرار بگيرد تا نياز سرمايي آن برطرف شود و سپس در بستري مناسب، گرم، روشن و به دور از نور مستقيم خورشيد کشت شوند.
پيوند زدن
اين روش مرسوم ترين روش تکثير اين درخت بوده و در اين روش اواخر بهار يا اوايل تابستان که درخت در مرحله پوست انداختن مي باشد پيوندک گرفته مي شود و بر روي پايه قرار مي گيرد. پيوندک بايد از درختي تهيه شود که باردهي زياد دارد و کيفيت ميوه آن هم مناسب است. پايه اي که انتخاب مي شود، بايد متناسب با شرايط خاک باشد. معمولا از درخت گوجه سبز حاصل از تکثير با هسته به عنوان پايه استفاده مي کنند. از درختان ديگر هم مي توان استفاده کرد مثل بادادم، زردآلو و… که بسته به شرايط خاک دارد.
قلمه‌زدن درخت گوجه سبز:
روند کاشت نهال گوجه سبز؛ اهميت بسياري در تکثير آن دارد. از اين رو رعايت نکات اصولي در اين روش اهميت بسياري در باردهي و سوددهي آن خواهد داشت. بايد پس از خريد نهال مطلوب، ريشه‌هاي گياه درون سطل آب به مدت حداقل 2 ساعت قرار داده شوند. پس از اين مرحله بايد به بررسي ريشه براي حذف قسمت‌هاي نامعمول پرداخت. پخش ريشه‌ها و خلوت نمودن قسمت مرکزي گياه به گردش اکسيژن در اين قسمت منجر مي‌شود. در ادامه بايد به حفر گودالي به پهناي دو برابر ريشه‌ها جهت کاشت درخت گوجه سبز اقدام نمود. اين گودال بايد با عمق اوليه گياه در خاک همسان باشد.
با بررسي تنه درخت مي توان پي برد که عمق قرارگيري گياه تا چه حدي بوده است. در ادامه درخت از سطل خارج شده و درون گودال قرار مي‌گيرد. گرفتن نهال با يک دست و پر کردن گودال با دستي ديگر در اين مرحله ضروري است. در اين مرحله بررسي خاک اهميت دارد. اين ناحيه نبايد خيلي گلي يا ماسه‌اي باشد.
هم چنين وجود مواد مغذي و يا لزوم افزودن خاک گلدان اوليه گياه در اين مرحله بايد بررسي شود. ريشه‌ها بايد تا پايين تنه به خوبي با خاک پوشانده شوند. از صاف بودن درخت پس از قرارگيري در خاک نيز بايد اطمينان حاصل نمود.
پس از قرارگيري کامل نهال گوجه سبز در گودال، روند آبياري آن آغاز مي‌شود و روي خاک با يک لايه کاه مالچ پوشانده خواهد شد. در اين مرحله نفوذ آب تا عمق مطلوب ضروري است. با بستن نهال تازه کاشت شده به يک چوب، پايداري و رشد آن کنترل مي‌شود. در سال سوم يا چهارم و با قطور شدن تنه، ديگر به اين پايه چوبي کمکي نيازي نخواهد بود.
آيا پرورش درخت گوجه سبز در باغچه امکان پذير است؟
براي برخي که به ميوه اين گياه علاقه دارند، امکان کاشت آن در گلدان و يا باغچه‌هاي منازل را ارزيابي مي‌کنند. لازم به توضيح است که بايد از انواع مناسب آن براي منظور کاشت نهال گوجه سبز استفاده نمود. رعايت شرايط آب و هوايي، جنس خاک، کود، هرس و مراقبت‌ها در دوره برداشت اهميت بسياري دارد.
نحوه‌ي آبياري نهال و درخت بالغ گوجه سبز:
در حين کاشت نهال گوجه سبز؛ آبياري منظم و عميق اهميت فراواني دارد به دليل آن که گياه هنوز نا بالغ است.
در صورت عدم استفاده از روش‌هاي صحيح آبياري ميتوان انتظار داشت که گياه خشک شود يا ريشه‌هاي آن عمق بسياري پيدا کند.
درخت بالغ اين گياه به آبياري زياد نيازي نخواهد داشت گرچه در اين زمينه نبايد غافل شد تا هم چنان گياه با معضل خشکي مواجه نشود.
مشکل خشکي با ديدن کوچک شدن و چروک خوردن ميوه‌ها قابل رويت خواهد بود.
آفات و بيماريهاي درخت گوجه سبز
از بين آفات ميتوان به آفاتي همچون شته، کنه‌هاي گياهي، شپشک‌هاي گياهي اشاره کرد و در بين بيماري‌ها نيز از انواع بيماريهاي لکه برگي قارچي و باکتريايي، پوسيدگي قهوه‌اي گل و ميوه‌هاي جوان، قانقاريا و پوسيدگي طوقه ميتوان نام برد. براي مقابله با لاروهاي زمستان، بيل زدن و زير رو کردن خاک اطراف درختان مفيد است.
هر چقدر بيشتر از درخت و نهال خود مراقبت داشته باشيد کمتر دچار آفات و بيماري ها مي شود. آفات و بيماري هايي که درخت گوجه سبز را تهديد مي کند عبارت است از؛ شته، کنه‌هاي گياهي،کرم آلو، زنبور سياه گوجه، شپشک‌هاي گياهي و …
درخت گوجه سبز ممکن است با بيماري هاي قارچي و باکتريايي مختلف مثل قانقاريا و پوسيدگي طوقه و يا گل هم درگير شود که سلامتي درخت و ميوه هاي آن را به خطر مي اندازد.
براي حفظ سلامت درخت بايد در زمان مناسب درخت سمپاشي شود تا از اين خطرات احتمالي پيشگيري به عمل آيد.
کرم آلو: اين آفت جوانه ها را مورد حمله قرار مي دهد. بدين صورت که کرم ها وارد ميوه شده و از گوشت ميوه تغذيه مي کنند. ميوه چون مي خواهد به اين موضوع عکس العمل نشان دهد از داخل خود صمغي ترشح مي کند.
شپشک سان خوزه: اين آفت علاوه بر گوجه سبز سيب، گلابي و هلو را نيز مورد خسارت قرار مي دهد. اين شپش خرطوم خود را در نسج گياه فرو مي کند و خسارت ايجاد مي کند.
زنبور سياه گوجه: ميزبانان اين آفت گوجه سبز، زرد آلو و آلو هستند که لارو يا کرم اين حشره از مغز و هسته آن ها استفاده مي کند.
باغداري و مراقبت‌هاي لازم از آفات و بيماريهاي درختان گوجه سبز
در مرحله کاشت درخت گوجه سبز؛ مراقبت هاي داشت اهميت بسياري در بهبود بارداري و افزايش طول عمر گياه دارد. براي مقابله با زنبور گوجه، مبارزه شيميايي پيشنهاد مي‌گردد. البته اين امر بايد با هماهنگي از طريق کارشناسان حفظ نباتات و نيز کلينيک‌هاي گياه پزشکي صورت پذيرد. براي استفاده از سموم دفع آفات، اطلاع از ميزان دقيق آن حائز اهميت است.
همچنين شته‌ها که نوعي حشرات مکنده هستند، در اواسط فروردين در پشت برگ‌ها و يا حتي روي شاخه‌هاي درخت قابل رويت هستند. تغذيه اين حشرات از شيره گياه، پيچيدگي برگ‌ها، سرشاخه‌ها، ترشح عسلک و دوده‌اي شدن برگ‌ها را منجر مي‌شود که ريزش شکوفه‌ها و يا ميوه‌هاي تازه را به همراه خواهد داشت.
از اين رو به کارگيري حشرات شته خوار براي دفع اين آفت نظير کفشدوزک، زنبورها، مگس‌هاي پارازيت و بالتوري‌هاي شکارگر براي کنترل طبيعي آن جايگزين مناسبي براي محصولات شيميايي خواهد بود. البته اگر کنترل آن با روش طبيعي ممکن نبود، استفاده از سپماشي به صورت مه‌پاشي با فشار اندک، راه حل جايگزين عنوان مي‌شود. براي رفع شپشک‌ها از تنه اين درخت گوجه سبز نيز مبارزه مکانيکي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
به اين صورت که پاک کردن تنه‌ها و شاخه‌هاي اصلي با اسکاچ نرم و حذف سرشاخه‌هاي آلوده انجام مي‌شود. در صورتي که اين راه پاسخگوي مشکل نباشد، هم چنان استفاده از گزينه سموم شيميايي به‌صورت کنترل شده امکان‌پذير خواهد بود.
خاک
گوجه سبز براي رشد به خاک لموني نياز دارد. البته اين درخت توانايي تحمل هر نوع خاکي را به شرط زهکش مناسب دارد و مي تواند در خاک هاي مرطوب و سنگين هم رشد کند. اما به طور کلي در خاک غني از مواد غذايي با زهکش مناسب بهترين رشد را دارد. در ضمن درخت به آب ايستايي نيز حساس است.
دما
با توجه به رقم درخت و اين که بومي نواحي معتدل سرد بوده قادر است سرما را تحمل کند و براي گلدهي و ميوه دهي نياز به يک دوره سرما دارد. البته قادر است دماي زياد را نيز تحمل نمايد. به طور کلي در زمستان دماي تا -30 درجه سانتيگراد و در تابستان تا حدود 40 درجه را در صورت نبود تنش خشکي و کم آبي قادر است تحمل کند.
آبياري
پس از کاشت نهال گوجه سبز و در طي سال اول بعد از کاشت مي بايست آبياري به شکل منظم و مرتب انجام شود تا ريشه هاي درخت به خوبي توسعه پيدا کنند. يعني هفته اي دو مرتبه به شکل عميق آبياري شود. در طي فصل رشد مي توان اين درختان را هر ?-? هفته يکبار به شکل عمقي آبياري کرد. آبياري مناسب موجب رشد و ميوه دهي خوب و ميوه هاي پر آب مي شود.
شرايط اقليمي و خاکي
از نظر مقاومت در برابر سرماى زمستان، انواع آلو و گوجه سبز مشابه سيب وآلبالو هستند و نيازهاى سرمائى آنها بر حسب رقم با 500 تا 1800 ساعت دماى کمتر از 7 درجه سانتيگراد برآورده مي شود.
اين گياهان به طور کلى خاک هاى لمونى شنى را ترجيح مي دهند و خاک هاى سنگين و مرطوب را بهتر از ديگر ميوه هاى هسته دار تحمل مي کنند.
شرايط کاشت
بر حسب ميزان رشد آن، فاصله درختان آلو و گوجه ?-? متر مي باشد. در کشورهاى خارج توانسته اند در شرايط بسيار مناسب تا ?? تن در هکتار محصول برداشت کنند ولى در ايران معمولاً ميزان محصول از ?-? تن در هکتار بيشتر نمي شود.
خاک و کود مورد نياز درخت گوجه سبز :
اگرچه اين درختان خاکي غني با زهکش خوب را ترجيح مي‌دهند، اما اگر زهکش خاک خوب باشد تقريبا هر نوع از خاک را تحمل کرده و در آن رشد مي‌کنند. هنگام کاشت نهال و براي پر کردن گودال محل کاشت ميتوان از مخلوط خاک معمولي، خاک برگ، ?? درصد شن استفاده کرد. در باغات تجاري درختان گوجه سبز بدين صورت براي کوددهي عمل مي‌شود که ابتدا هنگام احداث باغ و براي درختان جديد کاشته شده از ??? گرم کلسيم آمونيم نيترات، ??? گرم سوپر فسفات، ??? گرم موريت پتاس و ?? کيلوگرم خاک برگ استفاده مي‌شود. سپس به ازاي هر سال از سن درخت همين مقدار به مقادير فوق اضافه مي‌شود.
انواع هرس درخت گوجه سبز:
به‌منظور حذف شاخه‌هاي آفت زده و يا خشک، براي هوادهي بهتر گياه، ايجاد تعادل بين شاخه‌ها و ريشه، جوان‌سازي درخت براي باردهي بهتر و بسياري دلايل ديگر هرس نمودن درخت ضروري است.
از اين رو پس از کاشت درخت گوجه سبز، تا سن پنجم احتياج زيادي به هرس احساس نمي‌شود اما پس از اولين کاشت به سربرداري آن نياز خواهد بود. هرس اين درخت در حالت ميانه بوده يعني نه زياد و نه کم است. ساقه‌هاي نرک، در رويش سالانه، سبز و منعطف مي‌شوند که پس از انجام هرس‌هاي شديد اين پديده ظهور مي‌کند. براي تحريک گياه در صورت کاهش ميوه دهي، سرزني آن پس از چند سال باردهي اهميت فراواني دارد. لازم به تذکر است که کوددهي زياد به همراه هرس شديد مي‌تواند به کاهش باردهي و توليد بيش از اندازه شاخه‌هاي گياه منجر شود.
همچنين ميتوان از انواع محصولات زير هم که ارقام گردو ميباشند براي کاشت استفاده کرد.
